Ayna

“Ayna, Erhan Güleryüz ve Cemil Özeren tarafından 1996 yılında kurulmuş bir Türk Rock müzik grubudur. Türkiye deki Rock/Metal tarihinin miladı sayılmaktadır.” Ayna’nın Wikipedia sayfasındaki bu satırlar iyimser bir tahminle iflah olmaz bir Ayna fan’ı tarafından, daha kötücül bir bakış açısıyla ise Erhan Güleryüz’ün ta kendisi tarafından yazılmış. Amacımız daha objektif bir yorumla Ayna grubunu anımsamak…

90’lar Türk pop müziğinin bir başka fenomeni olan Ayna, ‘Ceylan‘ adlı şarkılarına çektikleri ilk klipleri ile ekranlara merhaba dediğinde hepimiz grubun anadolu rock çizgisinde ilerleyeceğini düşünmüştük. Ne de olsa Ceylan, bir kafkas ezgisi üzerine yazılmış sözlerle oluşturulmuş, bizi adeta Elbruz Dağı’nın öte yanına taşıyan, coşku dolu bir şarkıydı. Ne kadar yanıldığımızı ise sadece bir klip sonra öğrenecektik…

Ayna’nın şifrelerini çözmek her yiğidin harcı değil elbette ama ‘arabesk rock’ türünü 90’lara kazandıran ve 2000’lerin ortalarına kadar kör topal bu sui generis türün ekmeğini yiyen grubu ayrıntılı bir biçimde incelemek, müzik piyasasına girmeye hevesli, iki ya da daha fazla gençten oluşan gruplara yol gösterici olacaktır.

Erol Köse Prodüksiyonun yanar döner sol anahtarlı logosu.

1. Ayna bir ‘Erol Köse Production’dır. 1995 yılında Doktor Erol Bey şarkısı ile hepimizin dengelerini kısa süreliğine yerle bir eden, on parmağında on marifet Göz Hastalıkları Uzmanı Doktor Erol Köse, Ayna’yı Türk müziğine kazandıran isimdir. Erol Köse milenyuma girerken prodüktörlük kariyerinde hızlı yükselmenin kolay yolunu bularak 90’ların ünsüz kadın şarkıcılarını 2000’lerin seks bombalarına dönüştürmüş, parayı vurmuş, Ayna’yı da besbelli boşlamıştır çünkü 2000’li yıllar Ayna’nın aynı zamanda düşüşe geçtiği yıllardır. Köse’ye de hak vermek lazım, Hande Yener, Gülşen, Bengü dururken 10 yıldır güneş gözlüklerini çıkarmamış iki adama neden fazla mesai harcasın?

2. Ayna, ayrılıklı, ölümlü, tecavüzlü şarkılarını olabilecek en damardan sonla bitirmeye and içtiğinden duyguları pekiştirme amacıyla nazım biçimlerine sıkça başvurur. Bu şiircikler ana karakterin üzüntüsünü, göz yaşlarını, hayata lanet edişini yansıtan, 90’lar boyunca nice ergenin icq info’larını süslemiş, edebi değeri düşük, demagoji gücü yüksek eserlerdi. Erhan Güleryüz’ün yanık sesinden duymaya alıştığımız bu dizeler kliplere ekseriyetle karanlık, tercihen deniz kenarında mekanlarda yansır, seyirciler bu yüksek doz acı karşısında ellerindeki meyve bıçağını derhal kalplerine sokarak ızdıraplarını dindirmeyi arzularlardı. Muhtemel bir ’90’lar Türk şiiri antolojisi’ne girmeyi tartışmasız hak eden bu şiirlere ‘Gittiğin Yağmurla Gel‘in sonundaki şu dizeler örnek verilebilir:

‘Bugünlerde içim sıkıldıkça düşüyorum yollara
Bugünlerde seni düşünüyorum sık sık
Neden?
Bugünlerde pek konuşmuyorum da kimseyle
Ortaköy’ü bilirsin
Aynı kahvedeyim çok zamandır
Herkes aynı, her şey aynı
Bir tek, bir tek,
Sen yoksun…’

Bir başka Ayna hiti olan ‘Sen Unutma Beni’ ise şu dizelerle sona eriyordu:

‘Yüreğimin kıyısına vurdu minicik dalga
Tutmalıydım tutamadım kendimi
Bi’ canım var feda etsem sevdamı bilemezsin
Bi’ anım var anlatsam önünü göremezsin
Herkes unuttu gitti ben de unuttum her şeyi
Bari sen unutma beni…’

Biri yer biri bakar, kıyamet bundan kopar.

3. Ayna kliplerinde esas kız mutlaka Erhan Güleryüz’ün sevgilisidir, Cemil Özeren ise bu ikilinin peşinde sap sap dolaşmakta, esas kız ölür yahut kötü yola düşerse ise duvarları yumruklayarak ağlamaktadır. Kim bilir, belki aslında o da esas kıza yanıktır ancak aşkını kalbine gömüp en iyi arkadaşının mutluluğuna dua ediyordur, klipler bize bu konuda bir ipucu göstermez. İki tamirci arkadaşın tecavüzden kurtardıkları yenge ile bile, demir parmaklıklar ardından Erhan romans yaşamakta, çileli Cemil ise anca yengenin 3-4 yaşlarında kızıyla bakışmaktadır. Cemil Özeren belki de bu eziklikten illallah demiş, Erhan’ın yüksek egosuna katlanamayarak istifayı basmıştır. Eğer sırf kel olduğu için Cemil’e bir kerecik aşk layık görülmediyse kliplerde, ayıptır, günahtır, nice kellerin kapısında kızlar sıra sıra dizilmiştir güzel ülkemizde…

İclal Aydın feci şekilde can vermeden az önce...

4. Ayna kliplerinde kurgu son derece sıradandır. Klibin yarısında Ayna’nın kitlelerin çıldırdığı, muhteşem konserlerinden görüntüler, yarısında ise hikaye izlenir. Hikayeye gelirsek, üçüncü maddede de belirtildiği gibi klipler ekseriyetle Erhan-Erhan’ın sevgilisi-müzmin bekar Cemil’in acıklı maceralarının çeşitlemeleridir. Ölünce Sevemezsem Seni klibinde Erhan’ın sevgilisi rolünde muhteşem bir performans sergileyen, gamzelerine kurban olduğumuz İclal Aydın, çiçek koklarken saatte 20 km hızla gelen bir arabanın altında kalır. Trajedi bununla sınırlı değildir, İclal Aydın bu elim kaza gerçekleştiğinde azami 9 aylık hamiledir. Bir başka Ayna klibi olan Gittiğin Yağmurla Gel’de ise, şarkının sözlerine uygun olarak Erhan’ın sevgilisi, yağmurlu bir gecede Ortaköy sahilinden bavulunu sürükleyerek gider.

O siyah gecenin sabahında Gelincik.

5. Ayna klipleri ile ilgili unutulmaması gereken bir başka detay ise tecavüz konusuna hassasiyetleri. Bu konuda toplumsal duyarlılıklarının ilk işaretlerini Sen unutma beni şarkısının klibinde bulmak mümkün. Klipte iki tamirci rolünde izlediğimiz Erhan ve Cemil, mahalleden bir kızın haber vermesiyle ingiliz anahtarlarını kaptıkları gibi tecavüz bölgesini basarlar. Tecavüzcüleri alet darbeleriyle öldüren kahraman tamirciler hapse düşerler, bu da yetmez daha sonra Erhan’ın sevgilisi olduğu ortaya çıkan kadını babası başkasıyla evlendirir. Ancak konuya daha hardcore bir yaklaşım getirmek isteyen Ayna bununla yetinmez, Gelincik şarkısının klibiyle Kral TV başındaki tüm Türk televizyon seyircilerini gözyaşlarına boğar. Klipte Gelincik kızımız, Fatmagül misali sevgilisiyle evlilik hayalleri kuran, fakir ama gururlu, küçük dünyasında mutlu bir fabrika kızıdır. Ancak bir gün patronu çayına uyku ilacı katar, olaylar gelişir. Dünyası yıkılan Gelincik zaman kaybetmeden kötü yola düşer, saçları bir gecede beyazlamış olan eski nişanlısı izini bulur, viziteye gelir, yüzüne tükürür… Gelincik klibi ayrıca Erhan-Cemil ikilisinin aktif olarak hikayede rol almadıkları nadir kliplerdendir.

Ayna, 1996-2000 yılları arasına 5 albüm sığdırmayı başardı, sansasyonel klipleri ve özgün tarzlarıyla Türk pop-rock-arabesk alemlerine yeni bir soluk kattı ancak 2000’ler ne yazık ki onlara da uğurlu gelmedi… Lafımızı bitirirken sizi Ayna’nın wikipedia sayfasından satırlarla başbaşa bırakıyoruz, siz de Cemil’li, Erol Köse’li Ayna’ya şapka çıkarın, hakkınızı helal edin diye…

• 30 Ağustosta TBMM bahçesinde 150.000 kişiye konser verdiler.
• Türkiye’de bir şarkısı 4 dile çevrilen tek grup (Ceylan şarkısı)
• Türkiye’de ve hatta dünyada 2000’den fazla konser vererek Guinness rekorlar kitabına giren tek grup.
• Türkiye’de herkes diğer şehirlerde konser verirken terörün en yoğun olduğu zamanlarda Hakkari ve Şırnakta konser veren tek grup.
• Türkiye’de, Tunceli hariç bütün illerde konser vermiştir.
• Türkiye’de albüm satışları 1 milyonu geçen tek grup (Gittiğin Yağmurla Gel: 1996,1997) (Dön Bak Ayna’ya: 1998)
• 151 konser vererek 7 ay içinde rekor kıran tek grup.
• En son yapılan konserle AYNA 2.125 konser vererek rekora devam ediyor.
• Bugüne kadar yapılan 8 albüm satışlarının toplamı 10 milyonu aşan tek grup.
• Avrupa ve ABD’yi komple dolaşan tek Türk grubu.
• Almanya ve ABD’nin eğlencelerde Türkiye’den özellikle AYNA’yı istemesi de tesadüf değil.
• 2010 Senesinin Ramazan Ayında, her akşam Taksim’de halk konseri vermiştir.