Walkman

Sony, geçtiğimiz günlerde, hadi tarih de verelim 24 Ekim 2010’da,  ikonik Walkman’lerinin üretimini durduracağını duyurduğunda genç yaşlı herkesin yüreği inceden sızladı, ne de olsa 3o küsur senelik  küçük dostumuza veda ediyorduk. Fakat zannetmeyin ki bu hüzün fırtınası uzun sürdü, haberi aldıktan en fazla yarım saat sonra beyaz kulaklıklarımızı takıp yolumuza devam ettik; zaten biz Walkman’lerimizle 90’larda helalleşmiş, yeni dostumuz Discman’le samimiyeti derhal ilerletmiştik. Walkman dedikse de ille Sony sanmayın, Selpak misali Sony Walkman de ürüne ismini vermeyi başarmıştı ama  Sharp’ından Phillips’ine pek çok markanın aynı amaca hizmet eden aletleri mevcuttu, özellikle de Aiwa marka Sony ile atbaşı giderdi, Aiwa ve Sony sahipleri de hangisinin en iyisi olduğu konusunda sonsuz bir tartışmaya girmekten asla imtina etmezlerdi.

Walkman insanlığı yılların hamallığından kurtarmıştı.

1979’da dünyaya gözlerini açan, 80’lerde altın çağını yaşadıktan sonra da 90’larda CD’lerin yaygınlaşmasıyla can çekişmeye başlayan ve resmi olarak sonu ilan edilmese de bizim çantalarımızdan elini eteğini çeken Walkman, dünyayı değiştiren icatlardan sadece biriydi. ‘Altı üstü kasetçalar, abartma allasen’ demeyin, Walkman bize müziğimizi yanımızda taşıma lüksünü sunuyordu ve toplum içinde bireysel seçimlerimizi sürdürebilmek, en basitinden özgürleşmekti. Dış dünyanın gürültüsüne, yan koltuktaki yaşlı teyzenin gevezeliğine, dükkanın bize hitap etmeyen müziğine mahkum değildik, yürürken, kuyrukta beklerken, vapurda, otobüste artık sıkılmayacaktık, kulaklığın iki ucunda bir şarkıyı paylaşırken başlayacaktı belki de yeni aşklarımız… Üstelik defalarca dinlediğimiz şarkıları da sanki ilk defa dinliyorduk kulaklığı taktığımızda, sağ kulaktan başka, sol kulaktan başka enstruman sesleri geliyordu, aklımız çıkıyordu, daha bir bağlanıyorduk Walkman’imize.

90’ların başında devlet okulunda okuyan bir çocuksanız, okul gezilerinde Walkman’inizi ortaya çıkarmanız karizmanızı bir hayli yukarılara çekerdi. Gençler arasında kaset değiş tokuşları yapılır, çift kasetçalarlı müzik seti olan şanslılar diğerlerine kaset çekerlerdi. Televizyonumuz vardı, hatta Kral TV’miz de vardı şükürler olsun ama biz yine de ailemizin içine fenalıklar gelene kadar radyo dinlemekte ısrarcıydık. Sevdiğimiz şarkı çıksın diye bıkmadan, usanmadan bekler ve o kutsal an geldiğinde haklı bir gururla basardık kırmızı Record tuşuna… Çekme kaset alırdık Akmar’dan, Atlas Pasajı’ndan, pili bitmesin endişesiyle kasedi çıkarır, kalem arkasını deliğine sokup çevirerek sarar (özellikle Stabilo’lar çok güzel kaset sararlardı), sevdiğimiz şarkıyı denk getirmeye çalışır, genellikle de başaramazdık. İlk Walkman’ler kasedin arka yüzüne bile geçmezlerdi otomatik, çıkarıp çevirirdik kasetleri. Ama mutluyduk be dostlar, bir şarkı edinme uğruna türlü maymunluklar yapardık, evdeki Emel Sayın kasedi üzerine kayıt yaptık diye harçlığımız kesilirdi ama, Walkman’imiz vardı ya, o dünyalara bedeldi.

İlk Walkman’ler pek hantaldı, cebe sığmaları namümkün olduğundan arkalarındaki plastik kısmı kemerimize, pantalonumuza, cebimize tutturarak gezer, tekerini çevire çevire radyo istasyonu arardık. Benim ilk Walkman’im aşağı yukarı şöyle bir aletçikti misal:

Ekran mı, o da ne?

Sahip olduğum ikinci Walkman ise Dolby Digital teknolojisine sahip, o zamanın tüm elektronik aletleri gibi Doğubank’tan alınma, ekranlı ve hatta radyo kanalı hafızalı, fakat ne yazık ki yine de tombul, gri bir modeldi:

Düğmeleri bile vardı...

Dijital ekranı görünce zannetmeyin ki bu model döneminin en kralıydı, memur bütçesi anca bu kadarına yetmişti lakin o zamanlar çoktan neredeyse kasetle aynı boyda, şarjlı incecik pilli (ciklet pil derdi Doğubank’taki abiler), ve hatta dijital ekranlı, ışıklı kumandalı Walkman’ler piyasaya sürülmüştü. Pek bir kıskanılırdı bu modellere sahip arkadaşlar, fırsat buldukça karıştırılır, ‘Oha harbi küçücük lan’ diye hayıflanılırdı. Bilmezdik ki büyük ihanete çeyrek vardı, Discman’lar bütün şekilsizlikleriyle çoktan yola çıkmışlardı.

Walkman'in doruk noktası.

CD’lerin pahalılığı, ilk Discman’lerin en ufak harekette takılmaları (esp yoktu o zamanlar, Discman’i masanın üstüne koymadan o CD’yi rahat rahat dinleyemezdiniz), korsan CD piyasasının henüz keşfedilmemesi gibi olumsuz etkenler Walkman’lerimizle biraz daha vakit geçirmemizi sağlasa da milenyumla birlikte Discman’e terfi etmeyen portatif müzik çalar sahibi pek kalmadı. Kasetler kutulara kaldırıldı, kimi acımasız anneler bir temizlik günü ansızın hepsini atıverdi habersizce…

Boynu bükük kaldı Walkman’lerimizin, her ne kadar Sony daha sonraları Walkman ismini bütün portatif müzik çalar ailesine mal etse de biz Walkman’i kasetçalar olarak benimsedik, üzerine Discman, MD ve MP3 Player koysak da aslında açtığı yolda, gösterdiği hedefe yürüdük durmadan, o olmasa iPod’larımızı anca bilimkurgu filmlerinde göreceğimizi unutmadık.