Cine 5

Şunu açıkça söyleyebiliriz bence, günümüz itibariyle televizyon öldü. Veya en azından hızlı düşüşünün akabinde yakında ölecek. Ev telefonunun da katillerinden biri olan internet sayesinde dünyanın öbür ucunda yayınlanan dizileri hemen ertesi gün izleyebiliyor, kendimizi dizilerin televizyondaki yayınlanma saatine uydurmak için hiçbir neden bulamıyor, yılın fırtınalar koparan filmlerini istediğimiz an izleyebiliyoruz. Hal böyleyken de televizyon gitgide daha az açılan bir makine haline geliyor.

Peki eskiden böyle miydi sevgili müzeseverler? Böyle miydi 90’larda durum? Tabii ki hayır. Bırakın televizyon yayıncılığının hayatımızdaki öneminin azalmasını, biz bu olguyu yeni yeni keşfediyorduk 90’larda. Kaliteli yapımlara sahip olsa da sonuçta bir devlet kanalı olan ve devlet yaratıcılığından ileri gidemeyen TRT’nin tekeli özel televizyon kanallarıyla kırılmış, ekranlar renkli, alışılmamış, tuhaf, aptalca ama eğlenceli programlarla dolmaya başlamıştı. Sinemaları hariç tutarsak da bir şey izlemenin bu televizyon kanallarından başka bir yolu yoktu.

Eve teslim televizyon kanalı.

Televizyon kanallarının çeşitlenmesinden sonra sıra şifreli kanala geldi. Yurdumun Show TV bünyesinde kurulan Cine 5 ile tanıştığı bu kavramda, diğer ‘sıradan’ kanallar farklı kalitede yayın yapacak bir televizyon kanalı kurulur, en yeni filmleri, en Amerikan dizileri yayınlardı, fakat altından kalkmanın zor olduğu bu maliyeti de izleyici ile paylaşılırdı. Yayın şifreli yapılırdı, parayı verip kanalı almak isteyenlere bu şifreyi kıracak bir dekoder temin edilir, böylece onlar da yeni seçkin kanallarını izleyebilirlerdi.

Cine 5 şifreli yayınıyla bütün evlerde çıkıyordu, dekoderler de birer ikişer evlere girmeye başladı ve televizyonlarımızın yanındaki kutu silsilesi böylece doğmuş oldu. Bunda en büyük pay şüphesiz futbol maçlarını artık Cine 5’in verecek olmasıydı. Eskiden maçları rahat rahat (aslında pek de rahat denemez, maç devam ederken bildiğin reklam girerdi) izleyen Türk halkı artık ‘havuz sistemi’ ve ‘Cine 5’li kahvehane’ gibi kavramlarıyla tanıştı, aileler akrabalara maç izlemeye giderken beyaz Cine 5 anahtarlarını yanlarında götürür oldular…

Gözlerinizi kısıp bakarsanız şifreli yayın biraz daha anlaşılır olabiliyordu.

Ancak herkes bu parayı ödemeyi mantıklı bulmuyor veya ödeyemiyordu. Cine 5’in yayın hayatında sesi değil de sadece görüntüyü kodlar olmasından mütevellit insanlar bu ekstra karıncalı görüntünün karşısına oturup, gelen temiz ses yayınından da medet umarak ekranda olup biteni takip etmeye çalıştı. O yüzden nice gözler yoruldu şifreli Cine 5 yayınını izlerken, nice yiğitler şeşi beş görür oldu…

Bu güruhun Cine 5’e para verenleri enayi yerine koyması hem Cine 5’in pazarlama departmanını, hem de para verip Cine 5 alan kesimi rahatsız etti. Bu sebeple bir süre sonra görüntüye ek olarak ses de şifrelendi ve dekoderi olmayanların tutunduğu son dal da ellerinden alınmış oldu.

Hala para vermek istemiyorsanız gereye tek bir yol kalıyordu: dekoderi ekarte etmek. Kısa sürede bu konuda yeni ufuklar açan şehir efsaneleri türedi. Yöntemler bir aynaya sprey sıkıp televizyonu o aynadan izlemekten, ekrana gözümüze dayadığımız yeşil şişe diplerinden bakmaya, veya televizyonu tersten izlemeye kadar birçok çeşitlilik gösteriyordu. Bilimin gaza bastığı, etrafımızda sürekli anlamadığımız şeylerin döndüğü bu bilinmezlik çağında da ne duysak inanmaya başladık. Koyun kopyalandığına inanacaktık da gözü bir hayli bozuk olanların Cine 5’i rahat rahat izleyebildiklerine mi inanmayacaktık?

Ne yaptıysak da şu lanet dekoderi atlatamadık.

Züğürdün çenesi yoruladursun, Cine 5 kendi aleminde mutlu mesut yaşıyordu. Abonelerine aylık dergilerini yolluyor, onları bekleyen görsel ziyafetleri duyuruyordu. Ay başında gelen dergiyi incelemesi ayrı keyifti. Bomba filmlere büyük sayfalar ayrılır, ay içinde dönecek filmler temalarına göre dizilir, en sonunda da her filmin konusunu kısaca anlatan, neyin ne zaman oynayacağını bildiren alfabetik bir liste olurdu. On ay veya bir yıl öncesine kadar sinemalarda oynayan Jurassic Park, Independence Day, Jumanji, Leon gibi filmleri salonumuzda izleyebiliyorduk. Şu bir gerçek ki torrent denilen kavramın yokluğunda izleyicinin güzel film tedarikçisi Cine 5’ti. Bilgiye ulaşımın şimdiki standartlara göre bir hayli zor sayılabileceği o yıllarda adını sanını duymayacağımız kaliteli yapımları bizlerle buluşturuyordu. O yıllarda battaniye altında Cine 5 karşısına geçip yeni başlayan ve bilinmeyen bir filmi, konusunu dahi okumadan izlemeye başlamak müthiş bir keyifti.

Cine 5'in başka sürprizleri de vardı, anlarsınız ya...

Cine 5 bazı özel günlerde de şifresini kaldırıp herkese minimal bir bayram havası yaşatıyordu. Bayramlar ve yılbaşı gibi özel günlerin yanında bir de Cine 5’in kendisinin belirlediği promosyon haftaları vardı. Bu haftalarda şifre kalkar, halk Cine 5’in nimetlerini bir haftalığına tatma şansına erişir, kitleler Beethoven serisine doyardı.

Gel zaman git zaman film izleme yollarımız çoğaldı ve Cine 5 bu yeni çağda müthiş bir talep kaybına uğradı. Onun dışında da Digiturk gibi yeni dijital platformlar izleyiciye daha büyük özgürlük ve seçenek sunuyordu. Hal böyleyken de Cine 5 ise hayatta kalabilmek için şifresini kaldırmak zorunda kaldı. Şu an itibariyle lig maçı başka platformda, Şampiyonlar Ligi maçları başka platformda, vizyon filmleri ise ayrı ücrete tabi olduğundan televizyon izleyicisi bütün ihtiyaçlarını bilgisayar ve internetten gidermeyi daha uygun görüyor, ‘televizyon’ ise 2010’ları çıkaramayacak gibi duruyor.

Gazete görselleri milliyet.com.tr’den alınmıştır.