Lambada

Sizin de aklınıza, JLo hatunun 2000’lerin en büyük yancısı Pitbull’la seslendirdiği “Ondıflooooo” şarkısındaki kısa süreli ezgide, sıkış tıkış bir klüp içerisinde dans eyleyen “Aman saçım güzel mi? Acaba karizmatik bakıyor muyum?” hezeyanlarındaki bir gruptan ziyade, tropikal bir kumsalda “Amaaaan yemişim dünyayı!” şiarıyla pervasızca vücudunu sallayan insanlar mı geliyor? Biz sizi ve 90’ları çok seviyoruz!

Lambada özünde 80’lerde Güney Amerika’da yayılan bir dans türüne verilen isim olmakla birlikte, şarkıların güçlü tempolarından olacak, Portekizce’de “güçlü tokat” veya “vuruş” anlamına gelir. Dans, bacakların kemer şeklinde tutulup kalçaların sağa sola hareket ettirilmesi, kadının yer yer döndürülmesi ve yatırılması, bu esnada eteklerin anaforlarla etrafta salınması biçiminde icra edilen bir çift faaliyetidir. İdeal kostümler ise erkeklerde ince kumaşlı bol pantolon, kadında ise geniş mini etek ve tangadır. “Yasak Dans” Lambada, aslında Brezilya’nın onlarca bol temaslı, cinsellik kokan yasak danslarından biridir, ancak 1988’de bu toprakları ziyaret eden gözü açık bir Fransız prodüktör, Bolivya müzikleri eşliğinde Lambada yapan gençleri görür, “Satılır ki bu” der ve olaylar gelişir.

İmkansız aşıklar Chico ve Roberta

Bu abimiz zaman kaybetmeden grubunu kurar, Bolivya’dan çıkan İspanyolca “Lloranda se fue” (Ağlayarak Gitti) şarkısını iki harfini değiştirerek Portekizce yapar, ve böylece uluslararası alanda “Lambada” olarak bilinen “Chorando Se Foi (Ağlayarak gitti)” isimli şarkı doğmuş olur.  1989’da Kaoma isimli Fransız grubuyla Brezilyalı vokalist Loalwa Braz’ın işbirliği sonucu kaydedilip piyasaya sürülen Lambada (Chorando Se Foi) o yıl 5 milyon kopya satarak 90’ların başına damgasını vuracağını ilan etmiş olur. Bu şekilde oluşan Lambada şarkısı ve dansı kısa süre içerisinde dünyada salgın haline gelir. Dans ve müzik, ABD’de 1990 yılında aynı anda vizyona giren “The Forbidden Dance (Yasak Dans)” ve “Lambada” filmlerine konu olurken, memleketimizde de Yaşar Alptekin’in ününün temellerini atacak olan, kendisinin gömlek-kravatla dans ettiği “Lambada” filmi 1989’da vizyona girer.

Lambada’nın ülkemizdeki tek etkisi bu değildir elbet. Ekseriyetle 80’lerin ilk yarısında doğmuş 90’lar çocukları, radyolarda çalan, yeni açılan Star TV’de videoları dönen Lambada’ya kayıtsız kalamaz, kısıtlı zihinsel kapasitesinin hatrı sayılır bir bölümünü “Yasak Dans” yakıştırmasından dolayı gerçekten kanunlar tarafından yasaklandığını sandığı Lambada’ya harcar.

Karşınızda Türk Malı Lambada!

Lambada bu noktadan itibaren beceren-beceremeyen tüm gençlerin genellikle evde yapılan doğum günü partilerinde icra ettiği bir ritüele dönüşür. 90’ların başları, kanı kaynayan gençlik için karşı cinsle en fazla yakınlaşabileceği bu anın beklentisiyle geçer. Danslar pek tabi ki gelenek ve ananelerimizin eleğinden geçirilerek uygulanır: mesela şarkının klibinde sonlarda gördüğümüz o özel tren dansı, yeri gelir, herkesin önündeki çocuğun belinden (bol bırakılmış bir güvenlik mesafesi ile) kibarca tuttuğu, öndeki doğum günü çocuğu nereye giderse arkasındaki 15 cücenin “Bu muymuş Lambada? Niye yasaklanmışsa…” şeklindeki iç hesaplaşmalarıyla kendisini takip ettiği bir tren dansına dönüşür.

Bunun yanında, “Şöyle hızlıca bir döneyim de benim de bol kumaşlı 90’lar külodum görünsün” diyen her Türk kızını mini etek sahibi yapmıştır bu Lambada çılgınlığı. Türk moda literatürüne Lambada eteği olarak giren, Türk Lambada filminin yıldızı Yasemin Evcim dışında çorapsız giyilmeyen (tangadan bahsetmiyorum bile) etek bu yolda yalnız kalmamış, pazarlarda Lambada ayakkabısı, Lambada çorabı gibi nesneler kendisine eşlik etmiştir. Bu arada, bize bir hayli yabancı gelen dili dolayısıyla da Lambada, “Şooora nosefoy, keyunciya sami feşoraa” şeklinde göklerimizde yankılanır, uydurulan şarkı sözleri kavramına en çok konu olan şarkılardan biri haline gelir.

Lambadasever geç 80’ler erken 90’lar çocukları, dediğimiz gibi sevginizi paylaşıyoruz ve bu sebeple size nacizane bir öneride bulunuyoruz. Yeni neslin çocukları bu şarkıyı Jennifer Lopez’in sanacak, youtube ve türevlerinde hasbelkader şarkının orijinaline rastlayınca “Bu ne be? Pitbull’un şarkısını mı cover’lamışlar?..” gibi yorumlarda bulunacak. Yapmayın, etmeyin. Sinirlenmeyin, gülün geçin.

Bir Brezilyalı gencin isyanı: "Sizi aptal Amerikalılar, şarkının orijinali bu, Jennifer Lopez'inki değil."

Klibinde yer alan fakir siyah çocuk-zengin beyaz kız hikayesiyle ve kendisini konu edinen filmlerin etkisiyle aşkın, eğlencenin, özgürlüğün ve barışın sembolü haline gelen Lambada, “Şu kadar kadınla yattım, bu kadar erkeği kapımda süründürdüm” temalı günümüz popüler müziğine oranla, göründüğünün aksine daha naif, daha içten bir portre çizmektedir. Ahlaksızlığın öncelikle kafalarda arandığı, büyük ülkelerin süper güç olma değil eğlence peşinde olduğu bir dünya özlemiyle, Lambada’yı büyük bir sevgiyle anıyoruz!